Pociągipolski dokument przedstawiający „zbiorowy portret ludzi w XX-wiecznej Europie, ukazujący ich nadzieje, pragnienia, dramaty i tragedie”, zdobył nagrodę dla najlepszego filmu w sekcji Konkursu Międzynarodowego prestiżowego Międzynarodowego Festiwalu Dokumentów w Amsterdamie (IDFA).
Film w reżyserii i montażu Macieja J. Drygasa był jednomyślnym wyborem pięcioosobowego jury. Nagroda obejmuje nagrodę pieniężną o wartości 15 000 euro. Pociągi zdobył także nagrodę za najlepszy montaż w konkursie międzynarodowym, uznając Drygas.
„To odważne i pomysłowe wykorzystanie archiwum” – stwierdziło jury w składzie Juliana Fanjul, Sophie Fiennes, Grace Lee, Asmae El Moudir i Kazuhiro Soda. „Film pokazuje nam drogi do pozytywnych i negatywnych konsekwencji współczesnych innowacji przemysłowych. Wykorzystuje magię kina i jako widzów prześladuje nas obecny czas historyczny, nawet jeśli jesteśmy świadkami przeszłości”.
Jury przyznało nagrodę za najlepszą reżyserię w kategorii Konkursu Międzynarodowego (co wiąże się z nagrodą w wysokości 5000 euro) Auberiemu Edlerowi za Amerykański pastor.
„Po prostu patrząc i słuchając, reżyser ukazuje obecną złożoność serca Stanów Zjednoczonych” – zauważyli jurorzy. „Jej głębokie zaangażowanie w obserwację pozwala widzowi stanąć twarzą w twarz ze społecznościami występującymi w filmie i zapewnia krytyczny wgląd w wyniki ostatnich wyborów prezydenckich w USA”.
Najlepsze zdjęcia w Konkursie Międzynarodowym otrzymali Zvika Gregory Portnoy i Zuzanna Solakiewicz za film Gość.
Podczas ceremonii wręczenia nagród w czwartkowy wieczór w Amsterdamie przyznano nagrody w kilku dodatkowych kategoriach, w tym w konkursie Envision – sekcji poświęconej filmom poszerzającym kinowy język dokumentu. Tam nagrodę dla najlepszego filmu otrzymał kubański dokument Kroniki absurdu w reżyserii Miguela Coyuli. Nagrodzie towarzyszy nagroda pieniężna o wartości 15 000 euro.
W jury konkursu Envision zasiadali Sam Green, Run the Trap, Kumjana Novakova, B. Ruby Rich i Wael Shawky. Pisali o Kroniki absurdu„Złożony formalnie, z językiem filmowym, który wyrasta organicznie i bezpośrednio z jego ograniczeń, film ten zaimponował nam wykorzystaniem ścieżki dźwiękowej jako pamiętnika politycznego. Za radykalną formę, która nawiązuje i ucieleśnia radykalnego ducha artystów nie chcących dać się uciszyć, jury przyznaje nagrodę dla Najlepszego Filmu Kroniki absurdu autorstwa Miguela Coyuli.”
Nagrodę za najlepszą reżyserię w konkursie Envision otrzymali Massimo D’Anolfi i Martina Parenti za Bestiariusze, Zielniki, Lapidaria (wraz z nagrodą w wysokości 5000 euro). „Nagroda za wybitny wkład artystyczny została przyznana ex aequo [meaning a tie] dla Omara Mismara Frustracja oszalała (Liban) i do Yo-Hen So Park (Tajwan).”
Nagrodę IDFA dla najlepszego krótkometrażowego filmu dokumentalnego odebrał: Kwiaty stoją w milczeniu i dają świadectwow reżyserii Theo Panagopoulosa (wraz z nagrodą pieniężną w wysokości 5000 euro). Jury, w skład którego wchodzą Eroll Bilibani, Monica Taboada-Tapia i Darunee Terdtoontaveedej, napisało: „To niezwykłe, jak pozornie naiwny i idylliczny, prawie stuletni kolorowy film niesie głęboki wgląd w dynamikę władzy kolonialnej widzianą oczami obserwatora. Odsłaniając ukryte warstwy, praca przekształca żywe, piękne obrazy i przeoczone obecności w mocne refleksje na temat aktu filmowania jako potwierdzenia władzy”.
Jury kontynuowało: „Te ponownie odkryte przedstawienia przypominają nam o naszym wspólnym człowieczeństwie i służą jako przejmujące ostrzeżenie przed niebezpieczeństwami zapomnienia. Film po mistrzowsku odzyskuje materiały archiwalne, podkreślając przeoczoną obecność arabskich Palestyńczyków. Dzięki delikatnemu montażowi przekształca fałszywe przedstawienie w obecność, rzucając wyzwanie zaniedbaniom historii z cichą, sugestywną mocą”.
Jury przyznało wyróżnienie w kategorii Krótki Dokument dla Mamę Micręw reżyserii Rebeki Blöcher.
Lisa Schamlé zdobyła nagrodę IDFA DocLab Award za wciągającą literaturę faktu za film Ja, przedstawienie. Nagrodzie towarzyszy nagroda pieniężna w wysokości 5000 euro.
„Nasze jury docenia pracę, która ustanawia potężną dynamikę pomiędzy fizycznymi i cyfrowymi reprezentacjami ciała, aby aktywnie angażować odbiorców i tworzyć indywidualny język wizualny. Wkraczamy w naładowane zmysłowo i technicznie wzmocnione środowisko, w którym artystka uznaje swoje ciało za swój dom: akt wyzwolenia od stereotypów piękna i seksualności. Schamlé projektuje wyjątkowo twórczą konfrontację między artystą a publicznością i oferuje nowy kierunek portretowaniu, który zachęca do zbiorowego udziału” – poinformowało jury składające się z Chafika Benhmidoucha, Shari Frilot i Samantha King.
Wyróżnienie specjalne DocLab za wciągającą literaturę faktu trafiło do: Liminal autorstwa Alaa Al Minawiego.
Pegah Tabassinejad zdobyła nagrodę IDFA DocLab Award za cyfrowe opowiadanie historii Entropiczne pola przemieszczenia (wraz z nagrodą pieniężną w wysokości 5000 euro).
„Zwycięzca konkursu IDFA Doclab Competition for Digital Storytelling 2024 to zwodniczo prosty utwór” – napisali jurorzy Karim Ben Khelifa, Amy Rose i Jarl Schulp. „Pod hasłem eksplorującym przestrzeń między realnym a nierzeczywistym oraz w roku rosnącej polaryzacji, dominującego patriarchatu i globalnej przemocy wobec osób marginalizowanych, jury jednomyślnie zgadza się, że to ważne i poruszające dzieło oporu i solidarności jest wyraźnym zwycięzcą . Mocny i warstwowy, Entropiczne pola przemieszczenia przebija się przez hałas wirtualnych obietnic i marzeń, tworząc głęboko poruszające i aktualne dzieło sztuki.”
Wyróżnienie specjalne DocLab za cyfrowe opowiadanie historii trafiło do: Spal się z nieobecności w reżyserii Emeline Courcier.
Nagroda IDFA dla najlepszego filmu dokumentalnego dla młodzieży (13+) trafiła do Eefje Blankevoort i Lary Aerts za Wszystko będzie dobrze (nagroda obejmująca nagrodę pieniężną w wysokości 2500 euro).
Wyróżnienie w Konkursie IDFA na Dokument Młodzieżowy (13+) przypadło Po prostu Boskie autorstwa Mélody Boulissière.
Nagroda IDFA dla najlepszego filmu dokumentalnego dla młodzieży (9-12) trafiła do Poorva Bhat O czym jest film? Nagrodzie towarzyszy nagroda pieniężna o wartości 2500 euro.
Wyróżnienie w Konkursie IDFA na Dokument Młodzieżowy (9-12) przypadło Niewidzialni autorstwa Martijna Blekendaala.
Jurorami Konkursu Dokumentu Młodzieżowego IDFA byli Aneta Ozorek, Festus Toll, Tarik Traidia, Rhianna Woods i Sara Luna Zorić.
NAGRODY DODATKOWE:
Nagroda IDFA dla najlepszego debiutu fabularnego trafiła do CyklMahesh przez Suhela Banerjee. Nagrodzie towarzyszy nagroda pieniężna w wysokości 5000 euro.
Nagroda IDFA dla najlepszego filmu holenderskiego trafiła do Luuka Bouwmana Propagandysta. Nagrodzie towarzyszy nagroda pieniężna w wysokości 5000 euro.
Nagroda Image & Sound IDFA ReFrame Award trafiła do Farahnaz Sharifi za Moja skradziona planeta. Nagrodzie towarzyszy nagroda pieniężna w wysokości 5000 euro.
Wyróżnienie specjalne Beeld & Geluid IDFA ReFrame Award przyznano Radu Jude i Christianowi Ferencz-Flatzowi za Osiem pocztówek z Utopii.
Nagrodę FIPRESCI powędrowała do Piszę Hawę przez Najibę Noori.
IDFA, największy festiwal filmów dokumentalnych na świecie, kończy 37t wydanie w niedzielę.