Szpiedzy tacy jak oni: wojna wywiadowcza między Iranem i Izraelem

Zarzuty urzędnikowi CIA Asifowi Rahmanowi za rzekome ujawnienie amerykańskich informacji wywiadowczych na temat izraelskich przygotowań do odwetowych ataków na Iran w październiku wyszły na światło dzienne tajna wojna szpiegostwa i kontrwywiadu, która toczy się między podmiotami uwikłanymi w regionalny konflikt od dziesięcioleci.

O przecieki oskarża się irański kanał Telegram Rahman wypiera się nie ma żadnych powiązań z rządem Iranu, ale niezaprzeczalne jest to, że sprawa ta zawstydziła administrację USA wstrząśniętą wcześniejszym skazaniem innego jej funkcjonariusza, Jacka Teixeiry, za wyciek dokumentów Pentagonu.

Wyciek Rahmana daje wgląd w niejasne wzajemne oddziaływanie irańskich, izraelskich i amerykańskich agencji szpiegowskich, które pomogły ukształtować obecny konflikt i, co równie ważne, nasze postrzeganie go.

Łapanie szpiegów

Pod koniec października izraelska agencja bezpieczeństwa wewnętrznego Shin Bet poinformowała, że ​​aresztowała siedmiu obywateli Izraela mieszkających w okupowanej Wschodniej Jerozolimie pod zarzutem prowadzenia szpiegostwa na rzecz Iranu.

Dzień wcześniej aresztowano w Hajfie kolejnych siedmiu obywateli Izraela pod zarzutem pomagania wrogowi, w tym przypadku irańskiemu Ministerstwu Wywiadu, w czasie wojny.

Źródła izraelskiej policji potwierdziły, że podejrzewa się więcej komórek sprzymierzonych z Iranem działających w tym kraju.

To nie jest nowe. We wrześniu 73-letni izraelski biznesmen Moti Maman został również oskarżony przez Shin Bet i izraelską policję o współpracę z irańskim wywiadem i rzekomo proponowanie zabicia premiera Benjamina Netanjahu i innych osobistości politycznych w zamian za zaliczkę w wysokości 1 miliona dolarów.

Z drugiej strony Iran aresztował kilku swoich obywateli podczas wojny Izraela w Strefie Gazy pod zarzutem współpracy z izraelską agencją szpiegowską Mossad.

W grudniu Iran dokonał egzekucji na trzech mężczyznach i kobiecie oskarżonych o działanie w imieniu Mossadu w Iranie i podejmowanie różnych działań, od sabotażu po porwanie irańskich funkcjonariuszy bezpieczeństwa.

We wrześniu, w następstwie przypisywanych Izraelowi ataków na systemy łączności sojusznika Iranu, Hezbollahu, Iran ogłosił aresztowania 12 obywateli pod zarzutem współpracy z Izraelem i planowania ataków w kraju.

Szpiegostwo w zmieniającym się świecie

Chociaż przechwytywania elektroniczne, inwigilacja i monitorowanie mediów społecznościowych stały się cennymi narzędziami wywiadowczymi, ludzka inteligencja pozostaje kluczem do gromadzenia informacji i celów wojskowych.

„Wywiad ludzki odgrywa znaczącą rolę w toczącej się tajnej wojnie między Izraelem a Iranem” – powiedziała Sina Toossi, starszy pracownik Centrum Polityki Międzynarodowej.

„Oba kraje są mocno zaangażowane w gromadzenie danych wywiadowczych, a operacje szpiegowskie i kontrwywiadowcze stanowią podstawę ich szerszych kalkulacji strategicznych” – dodał.

Izraelczycy aresztowani w Hajfie są oskarżeni o odbycie od 600 do 700 misji wywiadowczych na rzecz Iranu w ciągu dwóch lat, w tym o wybranie za cel wyższego urzędnika – prawdopodobnie w związku z potencjalnym zabójstwem podobnym do głośnych zabójstw Izraela, w tym przywódcy politycznego Hamasu Ismaila Haniyeha w Iranie w Lipiec.

„W Iranie Izrael zademonstrował swoje możliwości poprzez serię głośnych zabójstw i misji sabotażowych, często przypisywanych głębokiej penetracji Mossadu.

„Z drugiej strony Iran poczynił wysiłki w celu utworzenia sieci wywiadu ludzkiego w Izraelu, co uwydatniły niedawne aresztowania kilku obywateli Izraela oskarżonych o szpiegostwo na rzecz Iranu” – powiedział Toossi.

Odwrócenie fali

Izrael ze swoim małym i ogólnie spójnym społeczeństwem od dawna uważany jest przez zagraniczne agencje szpiegowskie za niemal nie do zdobycia, powiedział analityk ds. obronności Hamze Attar.

Jednak napięcie obecnego konfliktu, wzrost skrajnej prawicy i zawzięte podziały w związku z reformami sądownictwa w 2023 r., za którymi opowiadał się Netanjahu, przyczyniły się do usunięcia istniejących wcześniej pęknięć społecznych, co doprowadziło do fundamentalnej zmiany społeczeństwa izraelskiego.

Analitycy sugerują, że irański wywiad wkracza właśnie w te podziały.

Według Attara znaczący jest fakt, że pierwsza grupa z 14 agentów aresztowanych w Hajfie wyemigrowała do Izraela z Azerbejdżanu 10 lat temu, a druga grupa była uważana za arabskich Izraelczyków i dlatego znajdowała się nieco poza głównym nurtem Izraela.

“Ten [was] ogromne” – powiedział.

„Izrael był uważany za… jedną tożsamość, której od najmłodszych lat uczono, że znajduje się w ciągłym niebezpieczeństwie ataku ze strony swoich arabskich sąsiadów”.

„Jeśli Iran zdoła nakłonić te dwie grupy” do działania w jego imieniu w Izraelu, „mogą włączyć więcej” – powiedział.

Świetne gry

Próby Iranu penetracji izraelskiego społeczeństwa dopiero niedawno wychodzą na światło dzienne, choć od dawna pojawiają się doniesienia o wykorzystywaniu przez Izrael tajnych informacji wywiadowczych w sprawie Iranu.

Wysiłkom Izraela pomaga sam rozmiar Iranu z populacją, która przyćmiewa Izrael w skali od około 9,5 do 1, oraz społeczne i polityczne podziały przebiegające przez jego społeczeństwo – od protestów przeciwko śmierci Mahsy Amini w 2022 r. za rzekome niewłaściwe noszenie chusty po mniejszości żądając więcej praw.

„Oznaczanym celem Izraela od czasu rewolucji irańskiej w 1979 r. jest podżeganie do obalenia reżimu od wewnątrz” – powiedział Ahron Bregman z Wydziału Studiów Wojennych w King’s College w Londynie.

„To wpływa na sposób ich pracy. Izrael miał długi okres na planowanie, rekrutację i strukturyzację swojego wywiadu w Iranie” – powiedział.

Dla kontrastu wydaje się, że Iran zainwestował większość swojego długoterminowego planowania w tworzenie sieci sojuszników, takich jak libański Hezbollah, którzy dostarczają mu informacji.

Wydawało się, że działania wywiadowcze skupiały się głównie na werbowaniu Palestyńczyków pracujących w Izraelu, gdzie często spotykają się z uprzedzeniami lub próbami penetracji izraelskiego społeczeństwa za pośrednictwem mediów społecznościowych o stosunkowo niskim ryzyku

W styczniu źródła w Izraelu twierdziły, że irański wywiad chciał wykorzystać powszechny gniew wywołany zarówno zmianami w sądownictwie, jak i nieznanym losem jeńców wziętych do Gazy, aby podsycić sprzeciw i przekonać Izraelczyków do fotografowania posiadłości wyższych urzędników.

Niemniej jednak „operacje wywiadowcze Izraela w Iranie wydają się znacznie bardziej rozwinięte i rozległe” – stwierdził Toossi.

„Zabójstwo irańskich naukowców, znane osobistości, takie jak Ismail Haniyeh, sabotaż obiektów nuklearnych i udowodniona zdolność Izraela do przeprowadzania ataków w głąb Iranu, wszystko to podkreśla, jak skutecznie infiltrował on najbardziej wrażliwe sektory kraju”.

Pogoń za kliknięciami

Analitycy twierdzą, że dla Iranu rozpowszechnianie ewidentnie fałszywych historii przeznaczonych dla przeciwnej agencji szpiegowskiej do wykrycia i upublicznienia, a następnie obalenia i zdyskredytowania przeciwnej agencji może być potężną bronią w walce o wpływy.

„Iran ma historię rozpowszechniania fałszywych historii dla zachodnich mediów – w tym zagranicznych mediów w języku perskim z linkami do Izraela i krajów Zatoki Perskiej – aby je wychwycić, a następnie może udowodnić, że są fałszywe i zyskać większą wiarygodność” – Veena Ali-Khan, powiedział pracownik Fundacji Century.

„[There] Jak donosiły izraelskie media [Islamic Revolutionary Guard Corps Brigadier General Esmail] Qaani nie żył lub był przetrzymywany w celach szpiegowskich, zanim Iran udowodnił, że w pełni żyje.

„Po raz kolejny media państwowe podkreśliły, że media zachodnie[…]całkowicie myliły się co do Qaaniego, wzmacniając swoją logikę, że nie należy ufać zachodnim mediom” – stwierdziła.

Odstraszenie

Kontrolowanie narracji publicznej może być równie istotne dla utrzymania efektu odstraszania, jak i dla osłabienia przeciwnika, zasugerował Bregman.

„Shin Bet i policja celowo nagłaśniają te aresztowania. Chodzi o odstraszanie innych” – powiedział, wyjaśniając uzasadnienie sprzeczne z powszechnymi wyobrażeniami o usługach bezpieczeństwa opartych na prywatności.

„Nagłaśniają swoje wysiłki. Dają ludziom znać, że tam są, a oni ich złapią”.

Podobnie, jak zauważył Toossi, rozgłos wokół niedawnych aresztowań maskował liczne niepowodzenia izraelskiego wywiadu, w tym także jego nieprzewidywanie niszczycielskich ataków pod przewodnictwem Hamasu z 7 października ubiegłego roku.

„Trzeba przyznać, że Izrael i wspierające go media często przedstawiają obraz niezwyciężoności izraelskiego wywiadu, który nie zawsze pokrywa się z rzeczywistością” – napisał w e-mailu, zauważając, że moment dobrze nagłośnionych ataków na pager i walkie-talkie przeciwko Hezbollahowi w połowie września został narzucony Izraelowi, gdy w Mossadie nasiliły się obawy związane z odkryciem tej operacji.

„Pomimo taktycznych sukcesów Izraela, koncepcja izraelskiej niezwyciężoności w tajnym królestwie lub w inny sposób jest znacznie podważana przez coraz bardziej niepewną sytuację strategiczną kraju.

„Zdolności wywiadowcze Izraela są ogromne, lecz nadal boryka się on z ciągłym oporem i poważnymi wyzwaniami na wielu frontach” – napisał.