Izraelski parlament większością głosów głosował za zakazem Agencji Narodów Zjednoczonych ds. Pomocy i Pracy dla Uchodźców Palestyńskich (UNRWA) działania na terenie okupowanej Palestyny. Drugie głosowanie określiło tę agencję ONZ jako grupę „terrorystyczną”.
Biorąc pod uwagę zwiększone zagrożenie egzystencjalne, jakie państwo izraelskie stanowi dla narodu palestyńskiego, dalsze utrudnianie programów UNRWA będzie miało natychmiastowe i katastrofalne skutki dla milionów Palestyńczyków.
Żadna organizacja nie może dorównać UNRWA pod względem zasięgu programu, możliwości logistycznych ani zbiorowej wiedzy specjalistycznej. W samej Gazie UNRWA przeprowadziła ponad 6 milionów konsultacji lekarskich od października 2023 r. i zapewniła pomoc żywnościową prawie 1,9 mln osób. Bezpośrednio po głosowaniach w Knesecie przedstawiciele kilku agencji ONZ publicznie sprzeciwili się temu posunięciu. Sekretarz generalny ONZ Antonio Guterres bronił UNRWA jako „niezbędnej”, podczas gdy dyrektor generalny WHO Tedros Ghebreyesus upierał się, że agencja ta jest „niezastąpiona”.
Świadomość, że żadna agencja nie jest w stanie zastąpić UNRWA, ale próba uniemożliwienia jej działania podtrzymującego życie jest wyraźną deklaracją zamiarów ludobójczych. Stanowi to oczywiste lekceważenie orzeczenia Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości (MTS) z 26 stycznia, w tym najbardziej bezpośrednio postanowienia czwartego, które nakazywało Izraelowi zapewnienie świadczenia „pilnie potrzebnych podstawowych usług i pomocy humanitarnej w celu zaradzenia niekorzystnym warunkom życia”.
W drugim przedłożonym przez Republikę Południowej Afryki piśmie do MTS w marcu jej zespół prawny przytoczył różne działania podjęte przez Izrael, w tym blokowanie pracownikom UNRWA dostępu do szkół i ośrodków zdrowia, zawieszenie wysyłki towarów UNRWA i próbę eksmisji UNRWA z siedziby UNRWA we Wschodniej Jerozolimie. Apel Republiki Południowej Afryki był stanowczy:
„Palestyńskie dzieci umierają z głodu bezpośrednio w wyniku umyślnych działań i zaniechań Izraela – z naruszeniem Konwencji o ludobójstwie i Nakazu Trybunału. Obejmuje to celowe próby Izraela okaleczenia [UNRWA].”
Izrael wielokrotnie instrumentalizował pozbawienie i selektywną dystrybucję pomocy humanitarnej jako filar swojej okupacji, ostatnio w celu inicjowania przesiedleń ludności i wprowadzenia kar zbiorowych w Gazie. Strategia ta powstała na długo przed październikiem 2023 r. – prawie cała ludność Gazy była zmuszona polegać na pomocy humanitarnej podczas izraelskiego oblężenia i okupacji, przy czym średnio 500 ciężarówek z pomocą wjeżdżało do Gazy dziennie.
Izrael jako mocarstwo okupacyjne ma podstawowy obowiązek prawny zapewnienia odpowiednich dostaw pomocy humanitarnej i utrzymania podstawowych usług w całej Gazie. Od października 2023 r. nie było ani jednego dnia, w którym obowiązek ten zostałby dotrzymany. Na dzień 8 listopada Izrael zezwolił na wjazd do Gazy jedynie 44 453 ciężarówek z pomocą. Przyjmując za przybliżony poziom pomocy humanitarnej przed październikiem 2023 r., łączna liczba ciężarówek, które powinny wjechać w ciągu tych 13 miesięcy, wynosi 199 500.
Nawet gdyby te ciężarówki wjechały, Izrael osłabił wszelkie pozory systemu humanitarnego. Co najmniej Zginęło 237 pracowników UNRWA; wiele klinik, szkół, piekarni i magazynów w Gazie zostało zniszczonych; ciężarówkom brakuje paliwa do działania; a większość Strefy Gazy w dalszym ciągu podlega nakazom przymusowego wysiedlenia lub bezpośredniej izraelskiej okupacji wojskowej, skąd konwoje ONZ wymagają zgody na wjazd, a często jej odmawiają.
Obrony UNRWA w tym krytycznym momencie nie należy mylić z przecenianiem roli pomocy humanitarnej. Wielu krytyków wskazywało, że ograniczone zaangażowanie w pomoc humanitarną niezaprzeczalnie odwróciło uwagę od centralnego miejsca roszczeń prawnych i praw politycznych Palestyńczyków. Ta sama krytyka przewija się przez całą historię UNRWA. W książce Rządząca Gazą antropolog Ilana Feldman wspomina rozmowę z Palestyńczykiem w Gazie, który argumentował, że celem UNRWA było sprawienie, aby „Palestyńczyk zapomniał o swojej ojczyźnie, odkąd wziął worek mąki”.
Na rok przed głosowaniem Zgromadzenia Ogólnego ONZ (ZO ONZ) za utworzeniem UNRWA, Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych przyjęło rezolucję 194(III), która potwierdziła prawo do powrotu uchodźców palestyńskich i potrzebę zadośćuczynienia tym, którzy zostali zmuszeni do przesiedlenia gdzie indziej. Ta sama uchwała powołała Komisję Pojednawczą ONZ ds. Palestyny (UNCCP), której zadaniem była realizacja prawa do powrotu. UNCCP napotkało ciągły opór ze strony nowo utworzonego państwa izraelskiego, co doprowadziło do upadku Komisji w latach pięćdziesiątych XX wieku. Sprawozdanie roczne jest nadal przedkładane Zgromadzeniu Ogólnemu ONZ w imieniu UNCCP, ale treść wniosku składającego się z jednego akapitu pozostaje niezmieniona od ponad 30 lat.
Próbując ideologicznego zaciemnienia, izraelscy urzędnicy w dalszym ciągu twierdzą, że UNRWA „utrwala problem uchodźców palestyńskich”, zamiast obwiniać państwa, które nie wywiązały się ze swojej zbiorowej odpowiedzialności za wynegocjowanie sprawiedliwych rozwiązań politycznych. Nieodwołalne uznanie palestyńskiego prawa do powrotu jest postrzegane przez Izrael jako zagrożenie dla samego jego istnienia, w zakresie, w jakim izraelskie kolonialne fundacje osadnicze domagały się czystek etnicznych w Palestynie i brutalnego ujarzmienia pozostałej populacji palestyńskiej.
Poza próbami Izraela podważenia palestyńskiego prawa do powrotu – które będą się utrzymywać niezależnie od przyszłości UNRWA – powtarzające się ataki na UNRWA należy rozumieć w kontekście szerszych prób Izraela przejęcia całkowitej kontroli nad systemem humanitarnym, co pozwala Izraelowi się rozmnażać skutki bezpośredniej przemocy militarnej.
Izrael nie może kontrolować UNRWA w sposób manipulujący prywatnymi wykonawcami lub międzynarodowymi organizacjami pozarządowymi, które rozrosły się w Gazie i są zależne od finansowania rządów współwinnych ludobójstwa. Wyżsi urzędnicy izraelscy nie próbowali ukrywać dążenia do większej kontroli. W styczniu w izraelskim programie Channel 13 przedstawiciel Izraela przy ONZ Gilad Erdan wyjaśnił swoje pragnienie rozwiązania UNRWA: „Nie można nadzorować UNRWA, ponieważ nie można nadzorować ONZ… żaden kraj tak naprawdę nie jest w stanie monitorować, a musi istnieć bezpośredni podmiot, od którego można uzyskać cenę.”
Izrael nie atakuje UNRWA tylko dlatego, że upamiętnia prawo do powrotu, ale dlatego, że pomaga to w odżywianiu, edukacji i zapewnianiu opieki Palestyńczykom. Każda organizacja, której działalność ma na celu przeciwdziałanie ludobójczej ambicji Izraela polegającej na zniszczeniu w całości lub w części narodu palestyńskiego, będzie postrzegana jako przeszkoda dla kolonialnej logiki eksterminacji izraelskich osadników.
Poglądy wyrażone w tym artykule są poglądami autora i niekoniecznie odzwierciedlają stanowisko redakcyjne Al Jazeery.
