Międzynarodowy Trybunał Karny (MTK) wydał nakazy aresztowania izraelskiego premiera Benjamina Netanjahu i byłego ministra obrony Yoava Gallanta pod zarzutem „zbrodni wojennych”.
W czwartek sąd stwierdził, że istnieją „uzasadnione podstawy”, aby sądzić, że Netanjahu i Gallant „celowo i świadomie pozbawili ludność cywilną w Gazie przedmiotów niezbędnych do jej przetrwania”.
MTK wydał także nakaz aresztowania szefa wojskowego Hamasu Mohammeda Deifa za rzekome „zbrodnie przeciwko ludzkości i zbrodnie wojenne”. W sierpniu Izrael poinformował, że Deif zginął w nalocie w południowej Gazie.
Prokurator MTK Karim Khan po raz pierwszy wystąpił o nakazy sześć miesięcy temu. W sierpniu Khan wezwał sąd do podjęcia decyzji, mówiąc: „Jakiekolwiek nieuzasadnione opóźnienie w postępowaniu ma szkodliwy wpływ na prawa ofiar”.
Od czasu ogłoszenia decyzji izraelscy urzędnicy ostro zareagowali na nakazy, a izraelska minister transportu Miri Regev nazwała je „nowoczesnym antysemityzmem pod przykrywką sprawiedliwości”.
Oto niektóre z kluczowych reakcji na decyzję ICC:
Izrael
Biuro Netanjahu odrzuciło tę decyzję i w oświadczeniu określiło to posunięcie jako „antysemickie”.
„Izrael z obrzydzeniem odrzuca absurdalne i fałszywe działania kierowane przeciwko niemu przez MTK” – oznajmiło jego biuro, dodając, że Izrael nie „podda się presji” w obronie swoich obywateli.
W oddzielnych komentarzach biuro Netanjahu stwierdziło, że tę decyzję można porównać do „współczesnego procesu Dreyfusa – i zakończy się w ten sam sposób”, odnosząc się do Alfreda Dreyfusa, kapitana armii żydowskiej, który został niesłusznie skazany we Francji za zdradę stanu.
Hamas
Grupa z zadowoleniem przyjęła decyzję o wydaniu nakazów aresztowania Netanjahu i Gallanta, nazywając ją „ważnym krokiem w stronę sprawiedliwości”.
„[It’s] stanowi ważny krok w kierunku sprawiedliwości i może prowadzić do zadośćuczynienia dla ofiar w ogóle, pozostaje jednak ograniczony i symboliczny, jeśli nie uzyska pełnego wsparcia ze strony wszystkich krajów na świecie” – powiedział w oświadczeniu członek biura politycznego Hamasu Basem Naim.
Hamas wezwał także MTK do rozszerzenia swojego zakresu działań na innych izraelskich urzędników.
Grupa nie wspomniała o nakazie aresztowania Deifa.
Stany Zjednoczone
Biały Dom stwierdził, że Waszyngton „zasadniczo odrzuca” decyzję MTK, dodając, że jest „głęboko zaniepokojony pośpiechem prokuratora w staraniu się o nakazy aresztowania oraz niepokojącymi błędami w procesie, które doprowadziły do tej decyzji”.
„Stany Zjednoczone dały jasno do zrozumienia, że MTK nie ma jurysdykcji w tej sprawie” – powiedział rzecznik Rady Bezpieczeństwa Narodowego.
Holandia
Minister spraw zagranicznych Caspar Veldkamp powiedział, że jego kraj „szanuje niezależność MTK”.
„Nie będziemy nawiązywać nieistotnych kontaktów i będziemy działać zgodnie z nakazami aresztowania. W pełni przestrzegamy Statutu Rzymskiego MTK” – dodał.
Francja
Rzecznik MSZ Christophe Lemoine powiedział, że Francja będzie postępować „zgodnie ze statutem MTK”.
Lemoine nie chciał jednak powiedzieć, czy Francja aresztuje Netanjahu, jeśli ten przyjedzie do kraju, twierdząc, że jest to „skomplikowane prawnie”.
Jordania
Minister spraw zagranicznych Ayman Safadi powiedział, że decyzję MTK należy uszanować i wdrożyć. „Palestyńczycy zasługują na sprawiedliwość” – powiedział.
Norwegia
Minister spraw zagranicznych Espen Barth Eide powiedział: „Ważne jest, aby MTK wykonywał swój mandat w sposób rozsądny. Mam pewność, że sąd będzie prowadził sprawę w oparciu o najwyższe standardy sprawiedliwego procesu.”
Irlandia
Premier Simon Harris stwierdził, że nakazy są „niezwykle znaczącym krokiem”.
Dodał, że Irlandia szanuje rolę MTK i że każdy, kto może pomóc mu w wykonywaniu jego istotnej pracy, musi to zrobić „w trybie pilnym”.
Republika Południowej Afryki
W oświadczeniu rząd z zadowoleniem przyjął decyzję MTK i stwierdził, że stanowi ona „znaczący krok w kierunku sprawiedliwości za zbrodnie przeciwko ludzkości i zbrodnie wojenne w Palestynie”.
„Republika Południowej Afryki potwierdza swoje zaangażowanie na rzecz prawa międzynarodowego i wzywa wszystkie państwa-strony do działania zgodnie z zobowiązaniami określonymi w Statucie Rzymskim” – stwierdzono.
„Wzywamy społeczność globalną do przestrzegania praworządności i zapewnienia odpowiedzialności za naruszenia praw człowieka”.
Węgry
Minister spraw zagranicznych Peter Szijjarto potępił decyzję MTK, nazywając ją „haniebną i absurdalną” – poinformował w X. rzecznik prezydenta Zoltan Kovacs.
„Ta decyzja hańbi międzynarodowe sądownictwo, zrównując przywódców kraju zaatakowanego ohydnym atakiem terrorystycznym z przywódcami odpowiedzialnej za to organizacji terrorystycznej” – powiedział Szijjarto, dodając: „Taka decyzja jest nie do przyjęcia”.
Argentyna
Prezydent Javier Milei powiedział w X, że jego kraj „deklaruje swój głęboki sprzeciw” wobec tej decyzji.
Napisał, że nakaz „ignoruje uzasadnione prawo Izraela do samoobrony przed ciągłymi atakami organizacji terrorystycznych, takich jak Hamas i Hezbollah”.
Unia Europejska
Szef polityki zagranicznej Josep Borrell powiedział, że nakazy MTK nie mają charakteru politycznego i należy je szanować i wdrażać.
„Ta decyzja jest decyzją wiążącą i wszystkie państwa, wszystkie państwa będące stronami Trybunału, w tym wszyscy członkowie Unii Europejskiej, są zobowiązane do wykonania tej decyzji sądu” – powiedział.
Amnesty International
Organizacja praw człowieka oświadczyła w X, że „koła międzynarodowego wymiaru sprawiedliwości w końcu dopadły osób rzekomo odpowiedzialnych za zbrodnie wojenne i zbrodnie przeciwko ludzkości w Palestynie i Izraelu”.
„Nie może być «bezpiecznego schronienia» dla osób oskarżonych o popełnienie zbrodni wojennych i zbrodni przeciw ludzkości” – dodał.
