Niedawne badanie przeprowadzone przez naukowców z Uniwersytetu Teksasu w Austin i Uniwersytetu Kalifornijskiego w Los Angeles dostarczyło znaczących informacji na temat tego, jak starożytne populacje europejskie dostosowywały się do swojego środowiska na przestrzeni 7000 lat. W badaniach opublikowanych w Nature Communications wykorzystano starożytne DNA ze szczątków szkieletów, stosując zaawansowane techniki statystyczne w celu wykrycia zmian genetycznych nieobecnych we współczesnych populacjach. Analiza objęła okresy historyczne od neolitu do późnej epoki rzymskiej i objęła ponad 700 próbek pochodzących ze stanowisk archeologicznych w całej Europie i części współczesnej Rosji.
Ujawnianie zmian ewolucyjnych
Główny badacz Vagheesh Narasimhan, adiunkt biologii integracyjnej i statystyki na UT Austin, podświetlone znaczenie badania, stwierdzając, że starożytne DNA zapewnia bezpośredni wgląd w populacje historyczne, omijając ograniczenia współczesnych analiz genetycznych. Nowatorska metodologia badania ujawniła subtelne adaptacje genetyczne, często przesłaniane przez rekombinację lub mieszanie populacji we współczesnych genomach.
Zidentyfikowano kluczowe adaptacje genetyczne
W wyniku ustaleń zidentyfikowano 14 kluczowych regionów genomu podlegających znacznej selekcji naturalnej w różnych okresach. Cechy związane z syntezą witaminy D i tolerancją laktozy należały do tych, które zyskały na znaczeniu w późniejszych epokach. Te adaptacje prawdopodobnie odegrały kluczową rolę w przetrwaniu w mniej słonecznym klimacie oraz w okresach niedoboru żywności, kiedy produkty mleczne stały się istotnym źródłem pożywienia.
Odpowiedzi odpornościowe i zmiany w rolnictwie
Zaobserwowano także selektywny nacisk na geny związane z odpornością, zwłaszcza gdy populacje stawiały czoła nowym chorobom wraz z pojawieniem się rolnictwa i zmianami społecznymi. Stwierdzono jednak, że prawie połowa sygnałów adaptacyjnych wykrytych w najwcześniejszych okresach zanikła z czasem z powodu takich czynników, jak dryf genetyczny lub mieszanie się między populacjami.
Badanie rzuca światło na to, jak wyzwania środowiskowe ukształtowały ewolucję człowieka i ostateczny zanik niegdyś korzystnych cech. Badanie starożytnego DNA pozwala złożyć w całość historyczną dynamikę adaptacji człowieka, dając jaśniejszy obraz naszej ewolucyjnej przeszłości.
