Badanie przeprowadzone przez Europejski Ośrodek Promieniowania Synchrotronowego (ESRF) sugeruje, że wczesne gatunki Homo mogły doświadczyć dłuższego dzieciństwa na długo przed znacznym powiększeniem mózgu, co podważa długotrwałe założenia ewolucyjne. Odkrycia opierają się na rozwoju uzębienia niemal kompletnej czaszki człowieka dorosłego, odkrytej na stanowisku Dmanisi w Gruzji i datowanej na 1,77 miliona lat temu. Zespół ESRF we współpracy z Uniwersytetem w Zurychu i Gruzińskim Muzeum Narodowym wykorzystał zaawansowane obrazowanie synchrotronowe do badania zębów okazu, zapewniając niespotykany dotąd wgląd w wzorce wzrostu wczesnych ludzi.
Wzrost zębów jako klucz do ewolucji
The badania zbadali mikrostruktury zębów, które podobnie jak słoje drzew rejestrują codzienny wzrost, zapewniając w ten sposób wgląd w ogólny rozwój fizyczny. Christoph Zollikofer, główny autor badania z Uniwersytetu w Zurychu, wyjaśnia, że zęby dobrze się fosylizują i stanowią wiarygodny zapis wzrostu w dzieciństwie. Według Paula Tafforeau z ESRF, który jest współautorem badania, rozwój zębów często koreluje z szerszym wzrostem ciała, w tym rozwojem mózgu.
Analizy ujawniły unikalny wzór, w którym tylne zęby dojrzewały wolniej niż przednie w ciągu pierwszych pięciu lat życia okazu. Ten wzorzec, w połączeniu z obserwowaną zależnością od dorosłych opiekunów, potwierdza hipotezę, że wczesne młode osobniki Homo mogły być zależne od dorosłych przez dłuższy czas, podobnie jak współcześni ludzie.
Implikacje dla hipotezy „dzieciństwa wymagającego dużego mózgu”.
Odkrycie może zmienić sposób rozumienia hipotezy „wielkiego mózgu i dzieciństwa”. Poprzednie teorie głosiły, że przedłużone dzieciństwo ewoluowało głównie w wyniku wzrostu rozmiaru mózgu. Jednak okaz Dmanisi, choć miał mniejszy mózg porównywalny z małpami człekokształtnymi, wykazywał dowody długotrwałego wsparcia ze strony starszych członków grupy, co prawdopodobnie wskazywało, że początkową siłą napędową przedłużonego rozwoju była opieka społeczna, a nie wielkość mózgu.
David Lordkipanidze z Gruzińskiego Muzeum Narodowego zauważył, że jeden starszy osobnik z Dmanisi przeżył bezzębny, co wskazuje na struktury społeczne, w których wiedza była przekazywana z pokolenia na pokolenie. Te ramy ewolucyjne sugerują, że jako pierwsze pojawiło się wydłużone dzieciństwo, umożliwiające transmisję kulturową, która następnie sprzyjała wzrostowi mózgu i opóźnionemu dojrzewaniu.
Wyniki opublikowane w czasopiśmie Nature wskazują, że stopniowa ewolucja wydłużonego dzieciństwa mogła odegrać fundamentalną rolę we wczesnym rozwoju człowieka i spójności społecznej.
