Astronomowie stworzyli szczegółową trójwymiarową mapę Lokalnego Gorącego Bąbla (LHB), rozległego obszaru o niskiej gęstości otaczającego nasz Układ Słoneczny. Ta bańka wypełniona gorącym, emitującym promieniowanie rentgenowskie gazem jest przedmiotem badań od lat 70. XX wieku, a najnowsze dane z przeglądu eROSITA All-Sky Survey dostarczyły nowego wglądu w jej strukturę i historię. Teleskop eROSITA, który działa w ramach misji Spectrum-Roentgen-Gamma (SRG), umożliwił astronomom oglądanie bąbla z niespotykaną dotąd przejrzystością poprzez obserwację aktywności promieniowania rentgenowskiego spoza geokorony Ziemi.
Nowa mapa ujawnia intrygujące wahania temperatury w LHB, przypisywane wiatrom gwiazdowym i eksplozjom supernowych. Zjawiska te powodują rozszerzanie się niektórych obszarów bańki, co daje bardziej dynamiczny obraz jej ewolucji. Szczególnym odkryciem jest identyfikacja „tunelu ucieczki” skierowanego w stronę konstelacji Centaura. Tunel ten może być połączeniem z innym superbąblem w galaktyce, utworzonym przez aktywne młode gwiazdy.
Historia lokalnej gorącej bańki
Obecność LHB stwierdza się od niemal pięćdziesięciu lat i uważa się, że jej pochodzenie wiąże się z aktywnością supernowych. Wczesny studia bańki były zakłócane przez zakłócenia pochodzące z emisji promieni rentgenowskich w atmosferze ziemskiej. Jednak teleskop eROSITA, wystrzelony w 2019 roku, dostarczył astronomom najczystsze dane rentgenowskie bąbla. Michael Yeung, badacz z Instytutu Maxa Plancka, zauważył, że dane eRASS1, które zebrano w okresie małej aktywności wiatru słonecznego, zapewniają najdokładniejszy jak dotąd obraz nieba w promieniach rentgenowskich.
Mapowanie półkuli Drogi Mlecznej podzielonej na około 2000 regionów ujawniło różnicę temperatur pomiędzy północą i południem Galaktyki, przy czym półkula północna jest chłodniejsza. Odkrycie to wskazuje na wewnętrzną różnicę temperatur w LHB.
Nowy tunel międzygwiezdny i jego implikacje
Oprócz wahań temperatury dane eROSITA ujawniły nieznany wcześniej tunel międzygwiazdowy skierowany w stronę konstelacji Centaura. Tunel ten wydaje się łączyć LHB z korytarzem gorącego gazu w galaktyce, co sugeruje większą sieć takich tuneli w przestrzeni międzygwiazdowej.
Zespół zauważył również obecność gęstych obłoków molekularnych na krawędziach LHB, potencjalnie będących pozostałością po formowaniu się bańki. Gabriele Ponti, naukowiec z MPE, podkreśliła, że Układ Słoneczny znajduje się w centrum tej bańki, chociaż Słońce weszło do LHB zaledwie kilka milionów lat temu – krótki moment w 4,6 miliarda lat historii Słońca.
