Pomiędzy wielokrotnym pojawieniem się zorzy polarnej, pełnym zaćmieniem słońca i paradami planet, nie brakuje okularów do obserwacji nieba. W sierpniu odbył się rój meteorów Perseidów, coroczne wydarzenie dla obserwatorów nieba na całym świecie. Jeśli nadal masz nadzieję złapać spadającą gwiazdę, w 2024 r. będziesz miał mnóstwo okazji.
W 2024 roku pozostanie osiem nazwanych rojów meteorów, przy czym co najmniej jeden będzie aktywny przez cały czas. Oznacza to, że masz szansę zobaczyć spadającą gwiazdę dowolnej nocy od teraz do końca roku. Ponieważ większość opadów meteorytów utrzymuje się tygodniami, wiele z nich nakłada się na siebie, co w niektóre dni zwiększa szanse na wystąpienie opadów.
Na liście znajdują się roje meteorów Geminidy i Kwadrantydy. Są to dwa z największych tego typu wydarzeń w roku, podczas których Geminidy produkują ponad 150 meteorów na godzinę, a Kwadrantydy do 120 na godzinę. Mimo że przelotne opady występują w chłodniejszych miesiącach, ludzie, którzy spakują się i wyjdą na zewnątrz, zostaną nagrodzeni za swoje wysiłki.
Istnieje również kilka mniejszych rojów meteorytów, takich jak Kappa Cygnids i Alpha Aurigids, których pokaz nie będzie tak niesamowity, ale zdarza się tak regularnie, że w każdej chwili można zobaczyć meteor na zewnątrz. Przyjrzymy się wszystkim rojom meteorów, zarówno dużym, jak i małym, do końca 2024 roku.
Jak oglądać rój meteorów
Obserwowanie roju meteorów wymaga trochę pracy. Ogólnie rzecz biorąc, gdy astronomowie obliczają liczbę meteorów widocznych na godzinę, robią to przy założeniu, że jesteś daleko od dużego miasta, w którym nie widać księżyca. Ponieważ Księżyc prawie zawsze jest przynajmniej częściowo pełny, oznacza to, że prawdopodobnie nie zobaczysz maksymalnej liczby meteorów na godzinę.
Wyjdź na zewnątrz, gdzie niebo jest tak ciemne, jak to możliwe. Mieszkańcy dużych miast mogą zobaczyć parę podczas większych ulew, takich jak Geminidy i Kwadrantydy, ale w przypadku mniejszych ulew nawet ludzie mieszkający na przedmieściach mogą ich nie zobaczyć. Gdy znajdziesz się już daleko od zanieczyszczenia świetlnego, wystarczy spojrzeć na radiant – czyli punkt, z którego wychodzą roje meteorów – i poczekać, aż meteoryty się pojawią.
Sekstantydy dzienne
Kiedy to się dzieje: Do 9 października
Data szczytu: 27 września
Maksymalna prędkość meteorytów: 5 meteorów na godzinę
Sekstantydy dzienne to kolejny mniejszy rój meteorów, który ma miejsce we wrześniu. Ten pochodzi z Asteroida Apollo 2005 UD. Ponieważ nie jest to najaktywniejszy rój meteorów, warto poczekać na szczyt, aby spróbować dostrzec spadającą gwiazdę. Pochodzi z konstelacji Sekstanu, która znajduje się na południowym niebie w pobliżu Lwa i Raka. Jest to także oferta specjalna dla wczesnych ptaków, ponieważ najlepszy czas na oglądanie to kilka godzin bezpośrednio przed świtem.
Orionidy
Kiedy to się dzieje: Wrzesień 26-listopad 22
Data szczytu: 20-21 października
Maksymalna prędkość meteorytów: 10-20 meteorów na godzinę
Orionidy to długi rój meteorów, z którego można je obserwować przez prawie dwa miesiące z rzędu. Meteory z tego roju pochodzą dzięki uprzejmości słynnego Kometa Halleyaktóra jest jedyną znaną kometą krótkookresową w naszym Układzie Słonecznym i pojawia się na nocnym niebie mniej więcej raz na 72 do 80 lat. Ciekawostką jest to, że Kometa Halleya jest również odpowiedzialna za rój meteorów Eta Aquariid, który zdarza się co roku w maju.
Aby zobaczyć Orionidy, warto skierować swoją uwagę na południowo-zachodnie niebo w pobliżu konstelacji Oriona, gdzie można zobaczyć ponad 20 meteorów na godzinę. Spektakl powinien trwać od zmierzchu do świtu.
Południowe Taurydy
Kiedy to się dzieje: 23 września – grudzień 8
Data szczytu: 4-5 listopada
Maksymalna prędkość meteorytów: 5 meteorów na godzinę
Rój meteorów Południowe Taurydy to jeden z najdłużej utrzymujących się rojów meteorytów w roku, trwający ponad dwa miesiące. Meteory z tego roju pochodzą z Kometa Enckegoktóry został odkryty ponad 250 lat temu. W porównaniu z innymi rojami meteorytów osiąga szczyt w późnej fazie cyklu, więc aby go zobaczyć, będziesz musiał stawić czoła listopadowym elementom. Skup się na południowo-zachodnim niebie w pobliżu Byka.
Draconidy (Giacobinidy)
Kiedy to się dzieje: 6 października-październik 10
Data szczytu: 7 października
Maksymalna prędkość meteorytów: 10 meteorów na godzinę
Rój Drakonidów różni się od większości innych rojów meteorytów tym, że ma miejsce wczesnym wieczorem i w nocy, a po północy jest zazwyczaj mniej aktywny. Ponadto, chociaż przewidywana liczba meteorów na godzinę jest niska, ten rój meteorów ma na to szansę produkować kilkaset meteorów na godzinęjak to miało miejsce okresowo przez ostatnie 100 lat. Meteory z tego roju pochodzą z komety Giacobiniego-Zinnera, odkrytej w 1900 roku.
Aby zobaczyć Draconidy, spójrz w stronę szczytu konstelacji Draco na północnym niebie w pobliżu Wielkiego i Małego Wozu w dniu szczytu. Jeśli jest to rok, w którym Draconids postanawia zaszaleć, prawie nie można go przegapić.
Północne Taurydy
Kiedy to się dzieje: 13 października-grudzień 2
Data szczytu: 11-12 listopada
Maksymalna prędkość meteorytów: 5 meteorów na godzinę
Północne Taurydy to drugi rój meteorów pochodzący z komety Encke i jest bardzo podobny do roju Taurydów Południowych. Tak naprawdę oba pochodzą z niemal tego samego miejsca na niebie, więc jeśli zobaczysz spadającą gwiazdę z konstelacji Byka, prawdopodobnie nie będziesz w stanie stwierdzić, z którego roju meteorów pochodzi. Szczyt Północnych Taurydów osiąga dokładnie tydzień później niż Południowych Taurydów, praktycznie w tej samej części nieba, więc jeśli uda ci się znaleźć jeden rój meteorów, z łatwością znajdziesz drugi.
Leonidy
Kiedy to się dzieje: listopad 3-grudzień 2
Data szczytu: 17-18 listopada
Maksymalna prędkość meteorytów: 15 meteorów na godzinę
Leonidy przybędą do nas dzięki uprzejmości komety Tempela-Tuttle’a i potrwają około miesiąca. To jeden z silniejszych rojów meteorytów, jakie pozostały w 2024 roku, choć blednie w porównaniu z następnym. Ten zachowuje się trochę jak Draconidy, gdzie przez większość lat jest dość oswojony, ale ma historię ekstremalną. W 2001 roku astronomowie odnotowali tysiące meteorów na godzinę i szansa, że zobaczymy kolejną taką burzę, sprawia, że Leonidy warto oglądać.
Leonidy są również wyjątkowe pod tym względem, że są widoczne na całym nocnym niebie. Radiantem jest konstelacja Lwa, która na półkuli północnej nie jest dobrze widoczna przez większą część nocy. Jednakże, NASA twierdzi że lepiej patrzeć dalej od Lwa, żeby zobaczyć najlepsze meteoryty. Oznacza to, że skieruj wzrok na północno-zachodnie niebo, aby zobaczyć najlepsze meteoryty Leonidów.
Geminidy
Kiedy to się dzieje: listopad 19-grudzień 24
Data szczytu: 13-14 grudnia
Maksymalna prędkość meteorytów: 150 meteorów na godzinę
Geminidy to jeden z największych rojów meteorytów w roku, który nastąpi, gdy na zewnątrz zrobi się zimno. Jest generowany przez asteroidę 3200 Phaethon, która jest wyjątkowa, ponieważ jej orbita zbliża ją do Słońca niż jakakolwiek inna nazwana asteroida. Geminidy są średnio jeszcze intensywniejsze niż popularny rój meteorów Perseidów, w wyniku czego pojawia się od dwóch do trzech razy więcej meteorów.
Promiennikiem dla Bliźniąt są Bliźnięta, które przez większą część nocy znajdują się pod horyzontem. Na szczęście, podobnie jak Leonidy, radiant nie jest najlepszym miejscem do poszukiwania Geminidów, ponieważ w szczytowym okresie będzie widoczny na całym nocnym niebie.
Ursydy
Kiedy to się dzieje: 13 grudnia-grudzień 24
Data szczytu: 21-22 grudnia
Maksymalna prędkość meteorytów: 10 meteorów na godzinę
Ursydy mają to nieszczęście, że pojawiają się w szczytowym okresie Geminidów i kończą tego samego dnia, co utrudnia określenie, czy meteor pochodzi od Geminidów czy Ursydów. Jedynym powodem tego rozróżnienia jest to, że promień jest inny, a Ursydy są zasilane przez kometę 8P/Tuttle. Ogólnie rzecz biorąc, jest to mniejszy rój meteorów, który będzie w cieniu głównie Geminidów, ale jeśli zobaczysz meteor w połowie grudnia, może to być meteor z Ursydów.
Znalezienie Ursidów jest również całkiem łatwe. Promieniuje z Małego Wozu, jednej z najbardziej znanych konstelacji na nocnym niebie i części konstelacji Wielkiej Niedźwiedzicy. Kiedy Ursid osiągnie szczyt, będzie już wysoko na północnym niebie, dzięki czemu będzie dość łatwy do dostrzeżenia.
Kwadrantydy
Kiedy to się dzieje: 26 grudnia-styczeń 16.2025
Data szczytu: 2-3 stycznia
Maksymalna prędkość meteorytów: 120 meteorów na godzinę
Technicznie rzecz biorąc, szczyt tego roju meteorów przypada na nowy rok, ale rozpocznie się w 2024 r. Tak się składa, że w szczytowym okresie jest to jeden z najaktywniejszych rojów meteorów. Niestety, jego szczyt jest zwykle dość krótki i liczony w godzinach, a nie dniach. Zasila go asteroida 2003 EH, która została sklasyfikowana przez NASA jako obiekt bliski Ziemi, ponieważ jej orbita przechodzi dość blisko Ziemi. Nazwa Quandrantids pochodzi od konstelacji Quadrans Muralis, która opuszczony w 1922 r.
Najlepszym czasem na obserwację go będzie wieczór 2 stycznia i poranek 3 stycznia. Może wyrzucić w górę ponad 100 meteorów na godzinę, ale nie będzie to trwało zbyt długo. W tym przypadku będziesz chciał szukać w pobliżu wielkiego czerpaka, bardzo blisko tego samego miejsca, co Ursydy.
