ONZ twierdzi, że izraelskie wojsko dwukrotnie ostrzelało siły pokojowe ONZ w Libanie w ciągu mniej niż 48 godzin.
W czwartek siły izraelskie wielokrotnie strzelały do wieży strażniczej w siedzibie Tymczasowych Sił ONZ w Libanie (UNIFIL), raniąc dwóch członków sił zbrojnych, oraz Ponownie zwolniony w piątek na wieży strażniczej, raniąc kolejnych dwóch żołnierzy sił pokojowych.
Prawie niespotykane jest, aby państwo członkowskie ONZ celowało w siły pokojowe ONZ, zatem jak znaczące są te incydenty w toczącej się wojnie w Libanie?
Co się stało?
W czwartek rano siły izraelskie użyły czołgu Merkava do ostrzelenia wieży obserwacyjnej należącej do UNIFIL w Naqoura, małym przygranicznym miasteczku w południowym Libanie, gdzie siedziba UNIFIL mieści się od 1978 roku.
Dwóch indonezyjskich żołnierzy sił pokojowych zostało bezpośrednio trafionych, powodując ich upadek.
„Obrażenia są na szczęście tym razem nie poważne, ale pozostają w szpitalu” – czytamy w oświadczeniu ONZ wydanym w czwartek.
W oświadczeniu dodano, że w środę izraelscy żołnierze „celowo ostrzelali i wyłączyli” kamery monitorujące w siedzibie UNIFIL.
W piątek UNIFIL wydał drugie oświadczenie, w którym poinformował, że dwóch kolejnych żołnierzy sił pokojowych zostało rannych w wyniku dwóch eksplozji w pobliżu wieży obserwacyjnej. Jeden został zabrany na leczenie do szpitala w libańskim mieście Tyr, drugi zaś w Naqoura.
Ataki Izraela potępili członkowie społeczności międzynarodowej, w tym Indonezja, Włochy, Francja, Hiszpania, Irlandia, Turcja, Unia Europejska i Kanada.
Co to jest UNIFIL?
UNIFIL to siły pokojowe w Libanie, pierwotnie utworzone przez Radę Bezpieczeństwa ONZ w marcu 1978 r., po pierwszej inwazji Izraela na Liban w ramach tzw. konfliktu w południowym Libanie.
W 1978 r. Izrael rozmieścił swoje wojska wzdłuż granicy z Libanem, po tym jak członkowie Organizacji Wyzwolenia Palestyny przedostali się do Izraela z Libanu drogą morską.
UNIFIL powstał, aby nadzorować wycofanie się Izraela z Libanu oraz przywrócić pokój i bezpieczeństwo na tym obszarze.
Po 34-dniowej wojnie w Libanie pomiędzy Hezbollahem a Izraelem w 2006 r., w której zginęło 1100 Libańczyków, mandat UNIFIL-u został rozszerzony w celu monitorowania zaprzestania działań wojennych i wspierania libańskich sił zbrojnych rozmieszczonych w południowym Libanie.
Według stanu na 2 września w Libanie rozmieszczonych jest 10 058 żołnierzy UNIFIL. Pochodzą z 50 krajów.
Najwięcej żołnierzy sił pokojowych UNIFIL – 1231 – pochodzi z Indonezji. Włochy, Indie, Nepal i Chiny również wysyłają dużą liczbę żołnierzy do sił pokojowych.
Jak często zdarza się, że żołnierze sił pokojowych ONZ doznają krzywdy?
Od 1948 r. do końca sierpnia 2024 r. zginęło 4398 żołnierzy sił pokojowych ONZ przebywających na misjach na całym świecie.
Według danych ONZ, 1629 ofiar śmiertelnych było spowodowanych chorobami, 1406 ofiarami wypadków, 1130 złośliwymi czynami, a 233 – „innymi przyczynami”.
UNIFIL to najniebezpieczniejsza z misji pokojowych, ponosząca najwięcej ofiar. W ciągu 46 lat istnienia zginęło 337 żołnierzy sił pokojowych. Na drugim miejscu znajduje się Wielowymiarowa Zintegrowana Misja Stabilizacyjna ONZ w Mali, w której zginęło 311 osób.
Największa liczba ofiar śmiertelnych wśród żołnierzy sił pokojowych w ciągu jednego roku miała miejsce w 1993 r., kiedy 252 żołnierzy sił pokojowych zginęło podczas misji w Somalii, Bośni i Hercegowinie, Kambodży i innych miejscach.
W 2010 r. druga co do wielkości liczba ofiar śmiertelnych miała miejsce, gdy zginęło 173 żołnierzy sił pokojowych. Wśród nich było trzech żołnierzy sił pokojowych z Misji Unii Afrykańskiej–ONZ w Darfurze podczas konfrontacji z nieznanymi napastnikami.
W tym samym roku 12 stycznia w trzęsieniu ziemi na Haiti zginęło 43 członków Misji Stabilizacyjnej ONZ na Haiti (MINUSTAH). Jak podaje strona internetowa ONZ, w 2010 r. dziesięciu innych pracowników MINUSTAH zginęło w wyniku „aktów przemocy”.
W 2017 r. ONZ podała, że istnieje podejrzenie, że ataku na siły pokojowe w Demokratycznej Republice Konga dokonała grupa zbrojna Sojuszniczych Sił Demokratycznych. W ataku tym zginęło 14 tanzańskich żołnierzy sił pokojowych, a 44 zostało rannych.
Jakie jest stanowisko prawne w sprawie ataków na siły pokojowe ONZ?
Obserwatorzy stwierdzili, że celowe obieranie za cel misji ONZ stanowi zbrodnię wojenną.
„Zgodnie z prawem wojennym personel ONZ zaangażowany w operacje pokojowe, w tym członkowie uzbrojeni, to cywile, a umyślne ataki na nich i obiekty utrzymywania pokoju są niezgodne z prawem i stanowią zbrodnie wojenne” – wyjaśniono w raporcie Human Rights Watch (HRW).
Cytowany HRW Artykuł 8 ust. 2 lit. b) ppkt (iii) Statutu Rzymskiego ustanawiającego Międzynarodowy Trybunał Karny w Hadze. Uznaje w nim zamierzone traktowanie misji humanitarnych i pokojowych jako zbrodnie wojenne.
W oświadczeniu ONZ, w którym zgłoszono czwartkowy atak, stwierdzono, że umyślny atak stanowił nie tylko naruszenie prawa międzynarodowego, ale także naruszenie rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 1701. Po piątkowym ataku Izraela na siedzibę UNIFIL ONZ stwierdziła: „To poważny krok , a UNIFIL powtarza, że należy zagwarantować bezpieczeństwo personelu i mienia ONZ oraz że należy zawsze szanować nienaruszalność pomieszczeń ONZ.
„Każdy umyślny atak na siły pokojowe stanowi poważne naruszenie międzynarodowego prawa humanitarnego i rezolucji Rady Bezpieczeństwa nr 1701 (2006)”.
Czy Izrael atakował już siły pokojowe ONZ?
Analityk wojskowy Elijah Magnier powiedział Al Jazeerze, że niedawny incydent nie był pierwszym przypadkiem, gdy UNIFIL znalazł się pod ostrzałem Izraela.
W 1987 roku izraelski oddział czołgów otworzył ogień do wioski, w której znajdowało się stanowisko dowodzenia UNIFIL, zabijając irlandzkiego żołnierza sił pokojowych.
W 1996 roku Izrael ostrzelał batalion UNIFIL-u na Fidżi w Qanie w południowym Libanie. Zginęło ponad 120 libańskich cywilów, a około 500 zostało rannych. Rannych zostało także czterech żołnierzy ONZ.
Pod koniec listopada 2023 r. siły izraelskie ostrzelały patrol UNIFIL w pobliżu Aitaroun w południowym Libanie, ale żaden z żołnierzy sił pokojowych nie odniósł obrażeń.
Magnier powiedział, że do ostatnich ataków doszło, „ponieważ Izrael musi zapoznać się ze stanowiskiem UNIFIL w Naqoura i rozpocząć inwazję na Liban. Oś ta ma kluczowe znaczenie dla armii izraelskiej” – dodał, że „ogromna” liczba izraelskich żołnierzy jest gotowa do wkroczenia do Libanu.
Żołnierzy UNIFIL-u można łatwo zidentyfikować, ponieważ noszą oni niebieskie hełmy, a ich pozycje są dobrze znane izraelskiej armii.
Jak rzadko zdarza się, aby członek ONZ atakował siły pokojowe?
Członkowie ONZ bardzo rzadko atakują siły pokojowe.
Jak wynika z oświadczeń ONZ opublikowanych po takich incydentach, większość obrażeń i ofiar śmiertelnych wśród żołnierzy sił pokojowych nastąpiła w wyniku krzyżowego ognia z udziałem grup zbrojnych lub grup rebeliantów.
Jak podaje HRW, w 1994 r. 10 belgijskich żołnierzy z Misji Wsparcia ONZ dla Rwandy zostało zabitych przez żołnierzy z Rwandy, członka ONZ.
