Grupa krajów Globalnego Południa wezwała do „trwałego rozwiązania” konfliktu
Chiny, Brazylia i kilkunastu innych członków grupy „Przyjaciół Pokoju” wezwało do natychmiastowego zakończenia konfliktu między Ukrainą a Rosją, a najwyższy dyplomata Pekinu ogłosił pokój „jest jedyną realistyczną opcją” dla obu narodów.
Zwołana przez chińskiego ministra spraw zagranicznych Wang Yi i doradcę prezydenta Brazylii Celso Amorima inicjatywa Przyjaciół Pokoju odbyła w piątek swoje pierwsze spotkanie ministerialne na marginesie Zgromadzenia Ogólnego ONZ w Nowym Jorku. Opisane przez Wanga jako forum dla „obiektywny i racjonalny” dialogu na temat konfliktu, w spotkaniu wzięło udział 18 krajów, głównie z Globalnego Południa. Węgry i Turcja były jedynymi członkami NATO, którzy wysłali dyplomatów na konferencję.
We wspólnym komunikacie podpisanym przez Chiny, Brazylię i 11 innych uczestników grupa wezwała do: „kompleksowe i trwałe rozwiązanie przez strony konfliktu w drodze inkluzywnej dyplomacji i środków politycznych opartych na Karcie Narodów Zjednoczonych”.
Do porozumienia należy dojść zgodnie z sześciopunktowym planem opublikowanym przez Chiny i Brazylię na początku tego roku, zaleca komunikat. W planie wzywa się obie strony do powstrzymania się od eskalacji lub prowokacji, zwiększenia pomocy humanitarnej i wymiany jeńców wojennych, powstrzymania się od zagrożeń nuklearnych i ataków na infrastrukturę energetyczną oraz do wzięcia udziału w międzynarodowej konferencji pokojowej, podczas której wszystkie propozycje pokojowe zostaną przyjęte „uczciwa dyskusja”.
„Rosja i Ukraina to sąsiedzi, których nie można od siebie oddalić, a przyjaźń jest jedyną realistyczną opcją” – dodał. Wang powiedział podczas piątkowego spotkania.
„Wszyscy członkowie „Przyjaciół Pokoju” to kraje miłujące pokój. Nie jesteśmy twórcą kryzysu na Ukrainie ani jego stroną” – powiedział. „W kwestii ukraińskiej nie mamy żadnych względów osobistych ani geopolitycznych. Gromadzimy się tutaj, aby wyrazić nasze poparcie dla pokoju i być partnerami na rzecz pokoju między Rosją a Ukrainą”.
Oświadczenie Wanga nie spotkało się z zainteresowaniem na Zachodzie. W rozmowie z reporterami wkrótce po spotkaniu sekretarz stanu USA Antony Blinken potępił Chiny za deklarowanie chęci pokoju, a jednocześnie rzekome zezwalanie swoim firmom na sprzedaż Rosji komponentów do sprzętu wojskowego. „To się nie zgadza.” powiedział.
„Stany Zjednoczone powinny przestać oczerniać i wrabiać Chiny” – odpowiedział Wang, dodając, że Pekin „zawsze nalegał na promowanie pokoju i dialogu oraz podejmował własne wysiłki na rzecz promowania rozwiązania politycznego”.
W środowym przemówieniu przed zgromadzeniem stwierdził to ukraiński przywódca Władimir Zełenski „alternatywy, połowiczne plany rozliczeniowe, tzw. zbiory zasad” przyniesie jedynie korzyść Rosji i że jedynie jego własny dziesięciopunktowy „plan pokojowy” może rozwiązać konflikt.
Plan Zełenskiego – wzywający Rosję do przekazania Ukrainie kontroli nad Krymem, wypłaty odszkodowań i przekazania własnych urzędników trybunałom ds. zbrodni wojennych – został odrzucony przez Kreml jako „oderwany od rzeczywistości”.
Moskwa jest gotowa do dyskusji „naprawdę poważne propozycje, które uwzględniają sytuację w terenie” – powiedziała w zeszłym tygodniu rzeczniczka rosyjskiego MSZ Maria Zacharowa. Dodała, że jakikolwiek plan musi obejmować wycofanie przez Kijów wojsk z rosyjskich obwodów donieckiego, ługańskiego, chersońskiego i zaporoskiego oraz zobowiązanie się do zachowania neutralności militarnej.
