We wtorek wieczorem około 2800 osób w Libanie zostało rannych, gdy eksplodowały ich pagery. Zginęło co najmniej dziewięć osób, w tym troje dzieci.
Większość rannych to członkowie libańskiej organizacji Hezbollah, która winą za atak obarczyła Izrael.
Hezbollah prowadzi wymianę ataków z Izraelem przez południową granicę libańską od prawie roku. 8 października rozpoczął ataki mające na celu odstraszenie Izraela od wojny w Strefie Gazy, w wyniku której zginęło co najmniej 41 000 osób.
Izrael odpowiedział ogniem, eskalując i zwalniając tempo działań przeciwko jednej z najbardziej doświadczonych pozarządowych grup bojowych w regionie, która jest dobrze uzbrojona i zaprawiona w boju.
Konflikt między nimi nie jest nowy, trwa już prawie pół wieku.
Oto oś czasu:
1982 – Inwazja i formacja
Izrael dokonał inwazji na Liban w czerwcu 1982 r., rzekomo w odpowiedzi na ataki Organizacji Wyzwolenia Palestyny z południowego Libanu. Wojna domowa w Libanie trwała już od siedmiu lat.
Licząc na utworzenie w Libanie przyjaznego rządu, Izrael zajął południe kraju i dotarł aż do Bejrutu Zachodniego, gdzie mieściła się siedziba OWP. Miasto to zostało oblężone.
Po zawarciu porozumienia OWP wyjechało do Tunezji, ale wojsko Izraela pozostało w Libanie, wspierając lokalnych pełnomocników w wojnie domowej i przyczyniając się do masakry w Sabrze i Szatili. Prawicowa libańska milicja, współpracująca z armią izraelską, zabiła od 2000 do 3500 palestyńskich uchodźców i libańskich cywilów w ciągu dwóch dni.
W celu odparcia inwazji utworzono kilka grup libańskich, jedną z nich była społeczność szyickich muzułmanów, tradycyjnie uważana za spokojną grupę demograficzną.
Hezbollah był pomysłem przywódców muzułmańskich, podobno wspieranych przez Iran, którym powierzono misję odpierania napaści na Izrael.
Dzięki poparciu niezadowolonej młodzieży i mieszkańców Doliny Bekaa oraz południowych przedmieść Bejrutu – zmarginalizowanych obszarów zamieszkanych przez znaczną populację szyitów – Hezbollah szybko stał się znaczącą siłą w Libanie.
1983 – Ataki
W latach 1982–1986 miało miejsce wiele ataków na zagraniczne siły zbrojne, do których przyznały się różne grupy, jednak za wiele z nich obwiniono Hezbollah.
23 października 1983 roku w zamachu bombowym na kilka budynków koszar w stolicy kraju, Bejrucie, zginęło ponad 300 francuskich i amerykańskich żołnierzy sił pokojowych.
Do zamachu przyznała się Islamska Dżihad, ale wiele osób uważa, że była to przykrywka dla Hezbollahu.
1985 – Rozwój Hezbollahu
W 1985 roku siła bojowa Hezbollahu wzrosła do tego stopnia, że ugrupowanie to, wspólnie z grupami sprzymierzonymi, zmusiło armię izraelską do wycofania się nad rzekę Litani w południowym Libanie.
Izrael ogłosił utworzenie „strefy bezpieczeństwa” wzdłuż części granicy libańsko-izraelskiej.
Nad bezpieczeństwem w tej strefie czuwała zdominowana przez chrześcijan Armia Południowego Libanu (SLA), zazwyczaj zgłoszono jako izraelskie siły zastępcze, które wspierały okupację południowego Libanu aż do wycofania się Izraela w 2000 r.
1992 – Polityka
W 1992 roku, po zakończeniu wojny domowej w Libanie (1975–1992), Hezbollah wszedł do polityki parlamentarnej, zdobywając osiem miejsc w 128-osobowym zgromadzeniu libańskim.
Liczba miejsc dla Hezbollahu wzrosła i obecnie grupa ta wraz ze swoimi sojusznikami ma 62 miejsca w parlamencie.
Prowadzi również szeroko zakrojone programy społeczne w obszarach, w których jest najsilniej obecny, zwiększając tym samym swoje wpływy.
1993 – Wojna Siedmiodniowa
W lipcu 1993 roku Izrael zaatakował Liban w ramach operacji nazwanej „Operacją Rozliczalności”, znanej jako siedmiodniowa wojna w Libanie.
Do ataku doszło po tym, jak Hezbollah odpowiedział na izraelskie ataki na obóz dla uchodźców i wioskę w Libanie, atakując północny Izrael, powodując ofiary śmiertelne.
W wyniku konfliktu zginęło 118 libańskich cywilów, 500 zostało rannych, a tysiące budynków uległo zniszczeniu.
1996 – Agresja kwietniowa i Qana
Trzy lata później, 11 kwietnia 1996 r., Izrael rozpoczął kolejną 17-dniową ofensywę mającą na celu zmuszenie Hezbollahu do wycofania się za rzekę Litani i wyjścia poza zasięg izraelskich celów.
To, co Libańczycy nazywają agresją kwietniową, Izrael nazwał „Operacją Grona Gniewu”, nawiązując do powieści amerykańskiego pisarza Johna Steinbecka z 1939 r.
Po obu stronach doszło do znacznych strat wśród żołnierzy i ludności cywilnej, a infrastruktura Libanu została poważnie uszkodzona.
18 kwietnia Izrael ostrzelał kompleks ONZ w pobliżu wioski Qana na okupowanym południu Libanu – schroniło się tam około 800 przesiedlonych cywilów.
W wyniku ataku zginęło 106 cywilów, w tym co najmniej 37 dzieci, a około 116 zostało rannych.
Czterech żołnierzy z Fidżi, przydzielonych do tymczasowych sił pokojowych ONZ, również zostało poważnie rannych.
2006 – Wojna Lipcowa
Podczas operacji na terytorium Izraela w 2006 r. Hezbollah zabił trzech izraelskich żołnierzy: Wassima Nazala, Eyala Benina i Shaniego Turgemana, a także pojmał dwóch: Ehuda „Udiego” Goldwassera i Eldada Regeva.
Hezbollah zażądał uwolnienia libańskich więźniów w zamian za izraelskich żołnierzy. Ostatecznie ciała zarówno Goldwassera, jak i Regeva zwrócono dwa lata później w zamian za pięciu libańskich więźniów.
Później tego samego miesiąca wybuchła wojna lipcowa, która trwała 34 dni.
Około 1200 Libańczyków zginęło, a 4400 zostało rannych, głównie cywilów. Izrael tymczasem poinformował o 158 ofiarach śmiertelnych, większość z nich to żołnierze.
2009 – Zaktualizowany manifest
W 2009 r., utrzymując swój sprzeciw wobec Izraela i nieustające wsparcie dla Iranu, Hezbollah zaktualizował swój manifest, zobowiązując się do integracji z demokratyczną formą rządu, która reprezentowałaby jedność narodową, a nie interesy wyznaniowe. Była to jego druga deklaracja, po Otwartym Liście z 1985 r., który miał zupełnie przeciwne cele wewnętrzne.
Manifest z 2009 r. podwoił znaczenie idei oporu przeciwko Izraelowi, pokazując jednocześnie, jak bardzo Hezbollah zakorzenił się we wszystkich warstwach Libanu.
2012 – Wojna domowa w Syrii
Hezbollah przystąpił do wojny domowej w Syrii w 2012 r., aby wesprzeć reżim w Damaszku. Posunięcie to spotkało się z krytyką wielu jego byłych arabskich zwolenników, a także zostało potępione przez jednego z założycieli ugrupowania, starszego duchownego Subhiego al-Tufayli.
Ich zwolennicy twierdzą jednak, że rozmieszczenie sił odegrało rolę w zapobiegnięciu wkroczeniu grup zbrojnych, szczególnie ISIL (ISIS), do Libanu, a także pozwoliło Hezbollahowi zdobyć bogate doświadczenie bojowe.
2023 do 2024 – Gaza
W październiku 2023 r. Hezbollah rozpoczął kampanię rakietową na Izrael, aby wesprzeć Gazę, która była bombardowana przez Izrael po niespodziewanym ataku Hamasu na Izrael, w którym zginęło 1139 osób, a około 250 zostało wziętych do niewoli. Izrael odpowiedział ogniem.
W Libanie 97 000 osób zostało zmuszonych do opuszczenia swoich domów, a 566 osób zostało zabitych, według libańskiego Ministerstwa Zdrowia. Co najmniej 133 z nich to cywile.
Około 60 000 Izraelczyków zostało ewakuowanych z regionu granicznego północnego Izraela. Ludzie po obu stronach jeszcze nie wrócili do swoich domów.
Izrael przeprowadził ataki i zamachy w Libanie i Syrii, w których zginęło wielu wysoko postawionych przywódców Hezbollahu i Hamasu.
Hezbollah odegrał rolę w jednym z najniebezpieczniejszych punktów konfliktu, po tym jak Izrael został oskarżony o atak na budynek konsularny Iranu w Damaszku 1 kwietnia 2024 r.
Kiedy Iran odpowiedział Izraelowi dwa tygodnie później, Hezbollah wyraźnie poparł Teheran.
28 lipca na boisku piłkarskim na okupowanych przez Izrael Wzgórzach Golan zginęło 12 syryjskich dzieci i młodych dorosłych. Incydent ten zapoczątkował eskalację konfliktu.
Izrael i Hezbollah zaprzeczają, jakoby ponosiły odpowiedzialność za incydent, jednak Izrael podał tę tragedię jako przyczynę zamachu na dowódcę Hezbollahu Fuada Szukra w południowym Bejrucie kilka dni później.
Zabójstwo Shukra i przywódcy politycznego Hamasu, Ismaiła Haniyeha, dokonane w ciągu kilku dni, postawiło region w stan najwyższej gotowości.
Hezbollah przeprowadził atak rakietowy pod koniec sierpnia, co stanowiło pierwszy etap odpowiedzi na zabójstwo Szukra.
17 września 2024 r. w Libanie eksplodowały tysiące ręcznych pagerów należących do bojowników Hezbollahu.
Jak dotąd w wyniku ataku zginęło co najmniej 11 osób, w tym trzech cywilów, a około 2750 zostało rannych.
Hezbollah potwierdził, że obciąża Izrael odpowiedzialnością i zapowiedział odwet.
