Wybory pierwotnie zaplanowane na 2025 r. przesunięto na 28 czerwca po śmierci prezydenta w katastrofie lotniczej 19 maja.
Iran rozpoczął formalną rejestrację kandydatów na prezydenta przed przyspieszonym głosowaniem w przyszłym miesiącu, które ma zastąpić zmarłego Ebrahima Raisiego, który zginął w katastrofie helikoptera na początku tego miesiąca.
Pierwotnie wybory miały odbyć się w 2025 r., ale po śmierci Raisiego 19 maja przesunięto je na 28 czerwca.
„Rejestracja kandydatów do XIV wyborów prezydenckich rozpoczęła się o godzinie 8 rano [04:30 GMT] …w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych” – podała oficjalna agencja informacyjna IRNA.
Kandydaci na prezydenta będą mieli pięć dni na rejestrację, dodała IRNA.
Raisi i siedmiu członków jego świty, w tym minister spraw zagranicznych Hossein Amirabdollahian, zginęło, gdy ich samolot rozbił się na spowitym mgłą zboczu góry w północnym Iranie.
Od tego czasu Najwyższy Przywódca Iranu, ajatollah Ali Chamenei, zgodnie z konstytucją wyznaczył wiceprezydenta Mohammada Mokhbera (68 l.) na tymczasowego prezydenta.
Trzydziestu kandydatów
W czwartek media państwowe podały, że do złożenia wniosków o kandydaturę zgłosiło się „około 30 osób”, ale „żadna z nich nie spełniała podstawowych warunków kwalifikacji”.
Agencja informacyjna AFP podała, że były reformistyczny poseł Mostafa Kavakebian i konserwatywny parlamentarzysta Mohammadreza Sabaghian złożyli swoje wnioski do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych.
Zgodnie z irańskim prawem wyborczym kandydaci muszą mieć od 40 do 75 lat i posiadać co najmniej stopień magistra.
Podobnie jak w poprzednich cyklach wyborczych, główni kandydaci reprezentujący czołowe obozy polityczne Iranu prawdopodobnie złożą swoje aplikacje bliżej końca procesu rejestracyjnego.
Możliwi kandydaci
Wśród osób, które według doniesień rozważają kandydowanie, jest Saeed Jalili, konserwatywny polityk, który niegdyś był głównym negocjatorem nuklearnym za prezydenta Mahmuda Ahmadineżada, a także Mohsen Hashemi Rafsanjani, syn byłego prezydenta Akbara Hashemi Rafsanjaniego.
Według doniesień o kandydowanie ma także były przewodniczący parlamentu Ali Larijani, polityczny sojusznik byłego prezydenta Hassana Rouhaniego.
Mokhber, tymczasowy prezydent, również mógł zgłosić swoją kandydaturę.
Ostateczna lista kandydatów zostanie ogłoszona 11 czerwca przez Radę Strażników – 12-osobowe ciało prawników, którego członkowie są mianowani lub zatwierdzani przez najwyższego przywódcę.
Organ zdyskwalifikował wielu reformatorów przed wyborami prezydenckimi w 2021 r., co ostatecznie pomogło wygrać ultrakonserwatywnemu Raisiemu.
W wyborach frekwencja była rekordowo niska jak na sondaż prezydencki i wyniosła zaledwie 48,8 procent wszystkich zarejestrowanych wyborców.
Czerwcowe głosowanie odbędzie się w burzliwym czasie, gdy szaleje wojna w Gazie między największym wrogiem Iranu, Izraelem a wspieraną przez Teheran grupą palestyńską Hamas, a także w obliczu utrzymujących się napięć dyplomatycznych w związku z irańskim programem nuklearnym.
