Krztusiec: to nie tylko kaszel

(Pierwsza z dwóch części)

MANILA, Filipiny — Pomimo rzekomej dostępności szczepionek w kilku obszarach Filipin wybuchła epidemia wysoce zaraźliwego krztuśca. Zgłoszono ponad 500 przypadków, głównie wśród dzieci.

Krztusiec, zwany także krztuścem, to choroba układu oddechowego wywoływana przez bakterie Bordetella pertussis. Powoduje szybkie, gwałtowne i niekontrolowane napady kaszlu, które mogą trwać do 10 tygodni lub dłużej.

Według Amerykańskiego Centrum Kontroli i Zapobiegania Chorobom (CDC) nazwa choroby wzięła się od głośnego „kokluszowego” dźwięku wydawanego, gdy ktoś gwałtownie wciąga powietrze po częstym kaszlu.

GRAFIKA: Ed Lustan / INQUIRER.net

Amerykańskie CDC ostrzegło również, że krztusiec jest bardzo zaraźliwy, wyjaśniając, że bakterie wywołujące tę chorobę mogą łatwo przenosić się z człowieka na człowieka, głównie poprzez kropelki wytwarzane podczas kaszlu i kichania.

„Niektóre osoby mają łagodne objawy i nie wiedzą, że mają krztusiec, ale mimo to mogą przenosić wywołujące tę chorobę bakterie na inne osoby, w tym na dzieci” – dodało CDC.

Oto kilka rzeczy, które warto wiedzieć o tej chorobie i dlaczego uważa się ją za bardzo niebezpieczną, zwłaszcza dla niemowląt i małych dzieci.

Objawy, na które należy zwrócić uwagę

Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) pierwsze objawy krztuśca pojawiają się zwykle od 7 do 10 dni po zakażeniu.

CDC twierdzi, że pierwsze objawy choroby pojawiają się zwykle w ciągu pięciu do dziesięciu dni od kontaktu z wywołującą ją bakterią.

Do wczesnych objawów, które mogą utrzymywać się od jednego do dwóch tygodni, należą:

• katar lub zatkany nos
• niska gorączka (poniżej 38°C)
• łagodny, okazjonalny kaszel (niemowlętom jednak tego nie wolno robić)
• bezdech (zagrażające życiu przerwy w oddychaniu) i sinica (sinienie lub fiolet) u niemowląt i małych dzieci

CDC wyjaśniło jednak, że na wczesnym etapie krztusiec wydaje się być niczym innym jak zwykłym przeziębieniem. To powoduje, że lekarze i eksperci ds. zdrowia nie podejrzewają ani nie diagnozują, dopóki nie pojawią się poważniejsze objawy.

GRAFIKA: Ed Lustan / INQUIRER.net

Około jednego do dwóch tygodni po pojawieniu się pierwszych objawów u osób chorych na krztusiec mogą wystąpić ciężkie napady kaszlu, zwane napadami. Te intensywne napady kaszlu mogą utrzymywać się od jednego do sześciu tygodni, a czasami nawet do 10 tygodni.

CDC podkreśliło, że w miarę postępu choroby zwiększa się częstotliwość i nasilenie napadów kaszlu.

Podczas tych napadów osoby mogą:

• wydają wysoki, „kokluszowy” dźwięk, gdy w końcu uda im się zaczerpnąć oddechu po kaszlu
• wystąpić wymioty w trakcie epizodów kaszlu lub po nich
• czuć się wyczerpanym po każdym kaszlu, chociaż pomiędzy epizodami może wydawać się normalny
• walczyć o oddychanie

„Osoby chore na krztusiec są najbardziej zaraźliwe do około trzech tygodni po rozpoczęciu kaszlu, a wiele dzieci, które zakażają się infekcją, ma napady kaszlu trwające od 4 do 8 tygodni” – podaje WHO.

Niemowlęta, dzieci: większe ryzyko

W porównaniu z nastolatkami i dorosłymi, zwłaszcza zaszczepionymi przeciwko krztuścowi, infekcja u niemowląt jest znacznie bardziej niebezpieczna, a nawet śmiertelna. WHO zauważyła, że ​​krztusiec jest „istotną” przyczyną chorób i zgonów niemowląt na całym świecie.

Dane z niedawnej epidemii krztuśca na Filipinach wykazały, że większość zarejestrowanych przypadków dotyczyła niemowląt.

GRAFIKA: Ed Lustan / INQUIRER.net

Z danych Departamentu Zdrowia wynika, że ​​spośród wszystkich 558 przypadków zarejestrowanych w kraju na dzień 16 marca 356 przypadków – czyli 6 na 10 – dotyczyło zakażonych niemowląt w wieku poniżej 6 miesięcy.

PRZECZYTAJ: DOH widzi możliwą podwyżkę w Wielkim Tygodniu w przypadku krztuśca

Spośród tych przypadków trzy na cztery lub 270 niemowląt albo nie było zaszczepionych przeciwko krztuścowi, albo miało nieznaną historię szczepień.

„W ciągu pierwszych 6 miesięcy życia u dzieci, nawet jeśli są zdrowe, występuje wysokie ryzyko powikłań krztuśca” – wyjaśniło CDC.

„Dzieje się tak, ponieważ ich układ odpornościowy wciąż się rozwija. W rzeczywistości dzieci w wieku poniżej 2 miesięcy mają wyłącznie przeciwciała, które otrzymują od matki, aby je chronić” – stwierdziła CDC, dodając, że kobiety powinny w czasie ciąży zaszczepić się szczepionką Tdap, aby zwiększyć poziom przeciwciał ochronnych.

Powikłania zagrażające życiu

W niektórych przypadkach krztusiec może wywołać intensywne epizody kaszlu u niemowląt i małych dzieci, potencjalnie powodując poważne powikłania, takie jak trudności w oddychaniu oraz problemy z jedzeniem i piciem.

Jednak CDC stwierdziło, że większość niemowląt chorych na krztusiec w ogóle nie kaszle. Zamiast tego mogą wykazywać oznaki sinienia lub trudności w oddychaniu.

Co więcej, ich objawy mogą przypominać objawy przeziębienia przez cały czas trwania choroby, a nie tylko w początkowej fazie.

Problemy te mogą się nasilać, stwarzając ryzyko zagrażające życiu tej bezbronnej grupy wiekowej.

Dane wskazują, że około jedna trzecia niemowląt poniżej pierwszego roku życia chorych na krztusiec wymaga hospitalizacji. Im młodsze niemowlę, tym większe prawdopodobieństwo, że będzie wymagało leczenia szpitalnego.

Spośród dzieci w wieku poniżej pierwszego roku życia, które są leczone w szpitalu z powodu krztuśca, u niektórych wystąpią określone powikłania:

• 2 na 3 dzieci będzie miało bezdech
• 1 na 5 osób zachoruje na zapalenie płuc lub infekcję płuc
• 1 na 50 osób będzie miała drgawki lub gwałtowne i niekontrolowane drżenie
• 1 na 150 osób będzie miało encefalopatię (chorobę mózgu)
• 1 na 100 umrze

Według zastępcy sekretarza zdrowia Alberta Domingo według stanu na 16 marca 40 dzieci w kraju zmarło na krztusiec.

PRZECZYTAJ: DOH: w tym roku zarejestrowano już 40 zgonów dzieci z powodu krztuśca

Jednakże w obliczu znacznego wzrostu liczby przypadków krztuśca departament zdrowia przypomniał społeczeństwu, że tę chorobę można leczyć i można jej zapobiegać.

GRAFIKA: Ed Lustan / INQUIRER.net

„Środowisko medyczne zna krztusiec już od dawna” – stwierdził w oświadczeniu sekretarz zdrowia dr Teodoro J. Herbosa.

„Mamy antybiotyki, które mogą to wyleczyć. Szczepionki są bezpieczne i skuteczne przeciwko krztuścowi” – ​​powiedział Herbosa.

„DOH redystrybuuje dostępne dawki tam, gdzie są najbardziej potrzebne” – powiedział.

„W porozumieniu z Prezydentem [Ferdinand] Marcos [Jr.], zarządziłem już przyspieszone przybycie 3 milionów kolejnych dawek. Bądźcie pewni, zachowując jednocześnie czujność. Możemy z tym walczyć” – dodał.

(Dalej: Leczenie krztuśca, profilaktyka. Rutynowe szczepienia w PH.)